УДК 339.9(575.3+510)

СОВРЕМЕННЫЕ ЭКОНОМИЧЕСКИЕ СВЯЗИ ТАДЖИКИСТАНА И КИТАЯ, ИХ СТРУКТУРА И ПЕРСПЕКТИВЫ 

Хайдарова Махбуба Наврузмамадова

Аспирант кафедры экономической теории и мировой экономики

Российско-Таджикский (Славянский) университет

Ул. М. Турсунзаде 30, 734025, Душанбе, Республика Таджикистан

Тел.: (+992) 888 88 90 80 (м.)

mahbuba_kh@mail.ru

В статье рассматриваются основные аспекты таджикско-китайских экономических отношений в контексте многовекторного сотрудничества двух стран. Показано возрастание роли Шанхайской Организации Сотрудничества (ШОС) в дальнейшем развитии экономики и культуры стран-членов ШОС, в сохранении и укреплении стабильности в мире. Отмечается, что Организация, сначала призванная служить оборонно-политическим механизмом решения проблем региональной безопасности, ныне становится инструментом обеспечения экономического развития членов ШОС, превращаясь в многопрофильную международную структуру. Значение этого процесса перешагивает региональные границы и обретает мировое звучание. Рассмотрены приоритетные направления внешней политики Таджикистана и Китая по укреплению взаимовыгодного сотрудничества, показаны ключевые интересы стран в рамках сложившихся связей и партнерских отношений. Особое внимание уделено вопросу китайских инвестиций в Таджикистане, их роли в развитии отдельных секторов экономики страны. Приведены статистические данные, отражающие эффективности китайских инвестиций в реализации совместных с таджикской стороной проектов. Актуальность проблематики работы обусловлена необходимостью выявления резервных возможностей углубления взаимоотношений Республики Таджикистан и Китайской Народной Республики во многих аспектах торгово-экономической, научно-технической и социально-культурной жизни, возможностью освоения китайского опыта осуществления экономических реформ.

Ключевые слова: таджикско-китайские экономические отношения; Шанхайская Организация сотрудничества; внешняя политика; экономические реформы; региональная безопасность.

Литература

1.      Васильев Л.Е. Некоторые аспекты политики Китая в Центральной Азии. –М.: Наука и образование, 2014. – 135с.

2.      Вектор международной политики // Аналитические записки МГИМО. МИД России. – 2007. – № 4. – 75 с.

3.      Жуков С.В., Резникова О.Б. Центральная Азия в социально-экономических структурах современного мира. ИМЭМО. –М., 2001. – 488 c.

4.      Жуков В.С., Резникова О.Б. Центральная Азия и Китай: Экономическое взаимодействие в условиях глобализации. ИМЭМО РАН. – М., 2009. – 253с.

5.      Комиссина И.Н., Куртов А.А. Шанхайская Организация сотрудничества / РИСИ. – М., 2005. – 119с.

6.      Кузьмина Е.М., Геополитика Центральной Азии. –М.: Наука, 2007. – 116 с.

7.      Ли Лифань, Дин, Шиу. Геополитические интересы России, США и Китая в Центральной Азии. –М.: Экономика, 2006. – 239 с.

8.      Россия и страны Центральной Азии: взаимодействие на рубеже тысячелетий. –М.: Наука, 2006. – 182с.

9.      Сафрапчук И. Центральная Азия: один на один с Китаем. –M.: Наука, 2007. – 132 с.

MODERN ECONOMIC RELATIONS OF TAJIKISTAN AND CHINA, THEIR STRUCTURE AND PROSPECTS 

Khaydarova Makhbuba Navruzmamadovna 

Postgraduate student of the chair of economic theory and world economy

Russian-Tajik (Slavonic) university

M. Tursunzade 30, 734025, Dushanbe, Republic of Tajikistan

Ph.: (+992) 888 88 90 80 (m.)

mahbuba_kh@mail.ru

In the article, the main aspects of the Tajik-Chinese economic relations in the context of multi-vector cooperation between the two countries are considered. The growing role of the Shanghai Cooperation Organization (SCO) in the further development of the economy and culture of the SCO member countries in maintaining and strengthening stability in the world is shown. It is noted that the Organization, firstly called upon to serve as a defense-political mechanism for solving problems of regional security, is now becoming a tool for ensuring the economic development of the SCO members, changing into a multi-disciplinary international structure. The importance of this process transcends regional boundaries and gains world-wide sound. The priority directions of foreign policy of Tajikistan and China to strengthen mutually beneficial cooperation are considered, the key interests of the countries are shown in the framework of the existing relations and partnerships. Particular attention is paid to the issue of Chinese investment in Tajikistan, their role in the development of individual sectors of the economy. The statistical data reflecting the effectiveness of Chinese investments in the implementation of joint projects with the Tajik side are given. The urgency of the work is due to the need to identify reserve opportunities for deepening relations between the Republic of Tajikistan and the People's Republic of China in many aspects of trade, economic, scientific, technical and socio-cultural life, the possibility of learning Chinese experience in economic reform.

Keywords: Tajik-Chinese economic relations; Shanghai Cooperation Organization; foreign policy; economic reforms; regional security.

References 

1.        Vasiliev L.E. Some aspects of Chinese politics in Central Asia. –M.: Nauka i obrazovniye, 2014. – 135 p.

2.        The vector of international politics // Analytical notes of MSIIR. MFA of Russia. – 2007. – №4. – 75 p.

3.        Zhukov S.V., Reznikova O.B. Central Asia in the socio-economic structures of the modern world. IMEIR. – M., 2001. – 488 p.

4.        Zhukov V.S., Reznikova O.B. Central Asia and China: Economic Cooperation in the context of globalization. IMEIR RAS. – M., 2009. – 253 p.

5.         Komissina I.N., Kurtov A.A. Shanghai Cooperation Organization / RISI. – M., 2005. – 119 p.

6.        Kuzmina, E.M. Geopolitics of Central Asia. –M.:Nauka, 2007. – 116 p.

7.        Li Lifan, Ding, Shiu. Geopolitical interests of Russia, the USA and China in Central Asia. –M .: Economics, 2006. – 239 p.

8.        Russia and the countries of Central Asia: cooperation at the turn of the millennia. –M.: Nauka, 2006. – 182 p.

9.        Safrapchuk I. Central Asia: One on one with China. –M.: Nauka, 2007. – 132 p.

 

РОБИТАҲОИ МУОСИРИ ИҚТИСОДИИ ТОҶИКИСТОНУ ХИТОЙ, СОХТОР ВА ДУРНАМОИ ОНҲО

Ҳайдарова Маҳбуба Наврузмамадовна

Аспиранти кафедраи назарияи иқтисод ва иқтисоди ҷаҳон

Донишгоҳи (Славянии) Россия ва Тоҷикистон

Кeч. М.Турсунзода 30, 734025, Душанбе, Ҷумҳурии Тоҷикистон

Тел.: (+992) 888 88 90 80 (м.)

mahbuba_kh@mail.ru

Дар мақола ҷиҳатҳои асосии робитаҳои иқтисодии Тоҷикистону Хитой дар ҳошияи ҳамкориҳои бисёрсамтаи ду кишвар таҳлил карда шудааст. Дар он афзуншавии нақши Ташкилоти Ҳамкориҳои Шанхай (ТҲШ) дар рушди минбаъдаи иқтисод ва фарҳанги кишварҳо-аъзои ТҲШ, дар ҳифз ва мустаҳкамгардонии субот дар ҷаҳон собит карда шудааст. Аз ҷумла қайд карда мешавад, что Ташкилот, ки дар аввал мақсади ҳамчун механизми муҳофизативу сиёсии ҳалли мушкилоти амнияти минтақавӣ хизмат карданро дошт, ҳоло ба асбоби таъминсозии рушди иқтисодии аъзои ТҲШ, инчунин ба сохтори серҷабҳаи байналхалқӣ табдил дода шудааст. Аҳамияти ин раванд аз сарҳадҳои минтақавӣ гузашта дорои аҳамияти ҷаҳонӣ мегардад. Самтҳои афзалиятноки сиёсати берунии Тоҷикистону Хитой дар мустаҳкамгардонии ҳамкориҳои барои ҳар ду тараф судманд баррасӣ гардида, манфиатҳои калидии кишварҳо дар доираи робитаҳо ва муносибатҳои ҳамшариконаи ба вуҷудомада нишон дода шудаанд. Диққати махсус ба масъалаи маблағгузории Хитой ба Тоҷикистон, нақши он дар рушди бахшҳои алоҳидаи иқтисоди кишвар дода шудааст. Маълумоти оморие, ки самаранокии маблағгузории Хитойро дар татбиқи лоиҳаҳои якҷоя бо тарафи тоҷик коркардшуда собит мегардонанд, оварда шудаанд. Мубрамияти мавзӯи кор аз зарурати ошкор сохтани имкониятҳои захиравӣ барои амиқтар гардондани муносибатҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Халқии Хитой дар соҳаҳои бисёр, аз қабили ҳаёти тиҷоративу иқтисодӣ, илмиву техникӣ ва иҷтимоиву фарҳангӣ, имконияти азхуд кардани таҷрибаи хитоиён дар амалисозии ислоҳоти иқтисодӣ бармеояд.

Калидвожаҳо: робитаҳои иқтисодии Тоҷикистону Хитой; Ташкилоти Ҳамкориҳои Шанхай;сиёсати беруна; ислоҳоти иқтисодӣ; амнияти минтақавӣ.