УДК 339.924(47+57) 

ВНЕШНИЕФАКТОРЫ ЭКОНОМИЧЕСКОЙ ИНТЕГРАЦИИ ГОСУДАРСТ-УЧАСТНИКОВ СНГ 

Мирбобоев Рахматулло Мадаюбович 

Кандидат экономических наук,

первый заместитель министра

Министерство образования и науки Республики Таджикистан

Ул. Носира Мухаммада 13а, 734024, Душанбе. Республика Таджикистан

Тел.: (+992) 903447000 (м.)

mirrah56@mail.ru 

Салиева Наима Шодибоевна

Ассистент кафедры экономики филиала

НИТУ «МИСиС» в г. Душанбе

Ул. С.Айни 17, кв.37, 734025, Душанбе, Республика Таджикистан

Тел.: (+992) 933737557 (м.)

naima.salieva.90@mail.ru

В статье рассматриваются внешние факторы, определяющие экономическую интеграцию стран СНГ. Показано преимущественное значение внешних факторов по сравнению с внутренними в процессе формирования интеграционного объединения. Отмечается, что любое государство в рамках интеграционного объединения подвержено действию внешнего фактора и может адекватно реализовать свои интересы при условии учета интересов интеграционно-образующего государства.

По мнению авторов, экономические аспекты интеграции тесным образом связываются с вопросами, возникающими в период трансформации социально-экономической системы из командно-административной в рыночную. Таким образом, региональная интеграция в современных условиях, наряду с экономической, приобретает такие формы, как социальная, политическая и оборонная.

Исходя из такого понимания интеграции, выделены следующие особенности интеграции стран постсоветского пространства: трансформационный кризис, генерирующий интеграцию, формирование открытых национальных систем в государствах бывшего СССР, в рамках которых субъекты экономики ищут устойчивые взаимосвязи, разноскоростной уровень рыночных преобразований в этих странах.

Сделан общий вывод: что действие внешних факторов интеграции приводит к тому, что модель «разноскоростной интеграции», в отличие от «односкоростной интеграции», имеет право на существование и может принимать различные виды интеграционных группировок.

Ключевые слова: внешние факторы региональной экономической интеграции; интеграция; СНГ; экономический потенциал.

Литература 

1.      Барковский А.Н. Экономические стратегии стран СНГ: поляризация интересов // Россия и СНГ в новейших европейских интеграционных процессах: материалы международной конференции / ИМЭПИ РАН (17-18 октября 2002 г.). – М.:ИМЭПИ РАН, 2003. –С.398-414.

2.      Борхардт К.-Д. Азбука права Европейского сообщества. – М.: Международная издательская группа "Право", 1994. – 63 с.

3.      Межгосударственный статистический комитет Содружества Независимых Государств. Пресс-релиз 5 марта 2018 г. [Электронный ресурс]. – Режим доступа: http://www.cisstat.org

4.      Региональные организации: типы и логика развития. Доклад № 37 // Евразийский Банк Развития. Центр интеграционных исследований. –СПб., 2016. – С.10-11.

5.      Шумский Н.Н. Интеграция постсоветских государств: возможности и перспективы развития // Белорусский журнал международного права и международных отношений. – 2000. – №3. – С.85-95.

   

EXTERNAL FACTORS OF ECONOMIC INTEGRATION OF GOVERNMENT PARTICIPANTS OF THE CIS 

Mirboboev Rakhmatullo Madayubovich 

Candidate of economic sciences,

first deputy minister

Ministry of education and science of the Republic of Tajikistan

Nosir Muhammad 13a, 734024, Dushanbe, Republic of Tajikistan

Ph.: (+992) 903 44 70 00 (m.)

mirrah56@mail.ru 

Salieva Naima Shodiboevna 

Teacher of the chair of economics

Branch of SRTU "MISIS" in Dushanbe

S.Aini 17, ap.37, 734025, Dushanbe, Republic of Tajikistan

Ph.: (+992) 93 373 75 57 (m.)

naima.salieva.90@mail.ru

The article deals with external factors that determine the economic integration of the CIS countries. The predominant importance of external factors in comparison with internal ones in the process of forming an integration association is shown. It is noted that any state within an integration association is subject to an external factor and can adequately realize its interests, provided that the interests of the integration-forming state are taken into account. According to the author, the economic aspects of integration are closely associated with issues arising in the period of transformation of the socio-economic system from command-administrative to market. Thus, regional integration in modern conditions, along with economic, acquires such forms as social, political and defence.

Based on this understanding of integration, such features of integration of the post-Soviet countries as a transformational crisis, generating integration, the formation of open national systems in the states of the former USSR, within which economic actors are looking for stable interrelations, different-speed level of market transformations in these countries, are highlighted. A general conclusion has been made that the interaction of external integration factors leads to the fact that the model of “multi-speed integration,” as opposed to “single-speed integration,” has a right to exist and can accept various types of integration groupings.

Keywords: external factors of regional economic integration; integration; CIS; economic potential.

References 

1.    Barkovsky A.N. Economic strategies of the CIS countries: Polarization of interests // Russia and the CIS in the newest European integration processes: Proceedings of the International conference / IIEPI RAS (October 17-18, 2002). – M.: IMEPI RAS, 2003. –P.398-414.

2.    Borchardt K.D. The ABC of the European Community law. – M.: International publishing group "Pravo", 1994. – 63 p.

3.    Interstate Statistical Committee of the Commonwealth of Independent States. Press-release. 2018, March 5 [Electronic resource]. – Access mode: http://www.cisstat.org

4.    Regional organizations: types and logic of development. Report № 37 // Eurasian Development bank. Center for integration studies. –SPb., 2016. — P.10-11.

5.    Shumsky N.N. Integration of Post-Soviet states: Opportunities and prospects for development // Belarusian Journal of international law and international relations. – 2000. – №3. – P.85-95.

   

ОМИЛҲОИ БЕРУНИИ ҲАМГИРОИИ ИҚТИСОДИИ КИШВАРҲО-ИШТИРОККУНАНДАГОНИ ИДМ 

Мирбобоев Раҳматулло Мадаюбович 

Номзади илмҳои иқтисодӣ,

муовини аввали вазири маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон

Кeч.Носир Муҳаммад 13а, 734024, Душанбе, Ҷумҳурии Тоҷикистон

Тел.: (+992) 90 344 70 00 (м.)

mirrah56@mail.ru 

Солиева Наима Шодибоевна 

Ёвари кафедраи иқтисоди филиали

НИТУ «МИСиС» дар ш. Душанбе

Кeч.С.Айнӣ 17, кв.37, 734025, Душанбе, Ҷумҳурии Тоҷикистон

Тел.: (+992) 93 373 75 57 (м.)

naima.salieva.90@mail.ru

Дар мақола омилҳои берунии муайянкунандаи ҳамгироии иқтисодии кишварҳо-иштироккунандагони ИДМ баррасӣ гардидаанд. Аҳамияти афзалиятноки омилҳои берунӣ нисбат ба омилҳои дохилӣ дар рафти ташаккулёбии иттиҳодияи ҳамгироӣ нишон дода шудааст. Зикр мегардад, ки ҳар як давлат дар доираи иттиҳодияи ҳамгироӣ ба таъсири омили берунӣ моил аст ва метавонад манфиатҳои худро ба таври дуруст татбиқ созад, ба шарте ки манфиатҳои давлати аз ҷиҳати ҳамгироӣ муташаккил ба инобат гирифта шаванд.

Ба ақидаи муаллиф, ҷиҳатҳои иқтисодии ҳамгироӣ бо масъалаҳои дар давраи табдили низоми иҷтимоиву иқтисодӣ аз сохти фармондиҳиву маъмурӣ ба сохти бозорӣ гузаранда зич марбутанд. Ҳамин тавр, ҳамгироии минтақавӣ дар шароити муосир, дар баробари шакли иқтисодӣ, боз чунин шаклҳоро ба мисли шаклҳои иҷтимоӣ, сиёсӣ ва муҳофизатӣ ба худ қабул мекунад.

Ба чунин фаҳмиши ҳамгироӣ такя карда, хусусиятҳои зерини он дар кишварҳои фазои баъдишӯровӣ, ба монанди буҳрони трансформатсионии ҳамгироиро ба вуҷудоранда, ташаккулдиҳии низомҳои кушод миллӣ дар давлатҳои собиқ ИҶШС, ки дар доираи он субъектҳои иқтисодиёт алоқаҳои устуворро ҷустуҷӯ мекунанд, сатҳи гуногунсуръати табаддулоти бозорӣ дар ин кишварҳо ҷудо карда мешавад.

Хулосаи умумӣ баровада шудааст, ки амали омилҳои берунии ҳамгироӣ ба он оварда мерасонад, ки амсилаи «ҳамгироии гуногунсуръат», дар фарқият аз «ҳамгироии суръаташ якхела» ҳуқуқи вуҷуд дошта, метавонад намудҳои гуногуни гурӯҳбандии ҳамгироӣ дошта бошад.

Калидвожаҳо: омилҳои берунии ҳамгироии минтақавии иқтисодӣ; ҳамгироӣ; ИДМ; нерӯи иқтисодӣ.