УДК 64.01(573.3)

НЕКОТОРЫЕ ВОПРОСЫ РЕФОРМИРОВАНИЯ ЖИЛИЩНО-КОММУНАЛЬНОГО ХОЗЯЙСТВА В РЕСПУБЛИКЕ ТАДЖИКИСТАН 

Кодиров Фируз Абдулхафизович 

Кандидат экономических наук,

доцент кафедры экономики предприятия и предпринимательства

Таджикский государственный финансово-экономический университет

Ул. Нахимова 64/14, 734067, Душанбе, Республика Таджикистан

Тел.: (+992) 918 95 51 55 (м.)

f.kodirov84@mail.ru

Исмоилова Сабохат Абдурахимовна 

Ассистент кафедры экономической теории

Таджикский государственный финансово-экономический университет

Ул. Нахимова 64/14, 734067, Душанбе, Республика Таджикистан

Тел.: (+992) 919 51 26 75 (м.)

sabosh_2@mail.ru

В статье обосновывается необходимость проведения дальнейших реформ в жилищно-коммунальном хозяйстве Республики Таджикистан, среди которых выделены такие направления, как акционирование предприятий ЖКХ и формирование государственно-частного партнерства в данной сфере. Отмечается, что, несмотря на разработку и принятие отраслевых программ и стратегий, процент их реализации низок в силу отсутствия четких индикаторов и системы мониторинга.

Рассмотрены основные проблемы функционирования жилищно-коммунального хозяйства Республики Таджикистан. Авторы относят к неудовлетворительное состояние жилищного фонда, переработку бытовых отходов, плохое оснащение ЖКХ и ряд др. Среди факторов, обусловивших наличие вышеперечисленных проблем, низкая инвестиционная активность предприятий ЖКХ, отсутствие практики подготовки и переподготовки кадров, недостаточное внимание вопросам привлечения частного сектора в сферу ЖКХ, использования механизмов государственно-частного партнерства и формирования эффективного собственника на предприятиях отрасли. В связи с этим, учитывая важность и значимость сферы ЖКХ в национальной экономике, предложено использовать современные механизмы ее финансирования, в частности, на основе применения принципа государственно-частного партнерства с использованием механизма акционирования. Доказано, что акционирование способствует повышению эффективности деятельности и управления предприятиями ЖКХ, а государственно-частное партнерство создает условия для формирования и взаимодействия сторон, заинтересованных в развитии сферы.

Ключевые слова: сфера услуг; жилищно-коммунальное хозяйство; модернизация; реструктуризация; государственно-частное партнерство; акционирование.

Литература

1.    Белюченко А.В. Государственно-частное партнерство в ЖКХ как инструмент модернизации экономики // ЭТАП. – 2011. – №2. –С. 24-32.

2.    Коцюрба О.Ю. Методы финансового обеспечения развития жилищно-коммунального хозяйства // Региональная экономика: теория и практика. – 2014. – № 27. – С.46-51. 

3.    Тошов Т.Д. Формирование и развитие системы управления жилищно-коммунальным хозяйством Республики Таджикистан : автореф. дис. ... канд. эконом. наук: 08.00.05 / Тошов Тошбой Джумабоевич. – Душанбе, 2007. – 25 с.

4.    Ходарев А. С. Проблемы акционирования предприятий сферы ЖКХ на местном уровне // Государственное и муниципальное управление // Ученые записки СКАГС. – 2005. – №1-2. –С.126-128.

5.    Шодиева З.Н. Формирование и развитие рынка жилищно-коммунальных услуг в Республике Таджикистан: автореф. дис. ... канд. эконом. наук: 08.00.05 / Шодиева Заррина Нозимджоновна. – Душанбе, 2006. – 26 с.

    

SOME QUESTIONS OF REFORMING HOUSING AND COMMUNAL SERVICES IN THE REPUBLIC OF TAJIKISTAN

Kodirov Firuz Abdulkhafizovich 

Candidate of economic sciences,

associate professor of the of economy of the enterprise and business

Tajik state financial and economic university

Nakhimov 64/14, 734067, Dushanbe, Republic of Tajikistan

Ph.: (992) 918 95 51 55 (m.)

f.kodirov84@mail.ru

Ismoilova Sabokhat Abdurakhimovna 

Lecturer of the chair of economic theory

Tajik state financial and economic university

Nakhimov 64/14, 734067, Dushanbe, Republic of Tajikistan

Ph.: (992) 919 51 26 75 (m.)

sabosh_2@mail.ru

In the article, the need for further reforms in the household and communal services of the Republic of Tajikistan is proved, among which such areas as corporatization of household and public utilities enterprises and the formation of public-private partnership in this area are highlighted. It is noted that, despite the development and adoption of sectorial programs and strategies, the percentage of their implementation is low due to the lack of clear indicators and a monitoring system.

The main problems of the functioning of household and communal services of the Republic of Tajikistan are considered. The authors related the unsatisfactory condition of the housing stock to recycling of household waste, poor housing and utilities equipment and a number of others. Among the factors that caused the above problems, low investment activity of housing and utilities enterprises, lack of training and retraining practices, insufficient attention to private sector involvement in utilities mechanisms of public-private partnership and the formation of an effective owner at the enterprises of the industry. In this regard, taking into account the importance and significance of the household and utilities sector in the national economy, it is proposed to use modern mechanisms for its financing, in particular, based on the application of the principle of public-private partnership using the mechanism of incorporation. It has been proved that the incorporation contributes to the increase in the efficiency of activities and the management of household and utilities enterprises, and a public-private partnership creates the conditions for the formation and interaction and the formation of those interested in the development of this sphere.

Keywords: services; housing and communal services; modernization; restructuring; public private partnership; corporatization.

References 

1.    Beluchenco A. V. Public-private partnership in public utilities as a tool modernization in economy// ETAP. – 2011. – №2. –P. 24-32.

2.    Kacurba O.U. The methods of financial support of development of public utilities // Regional economic: theory and practice. – 2014. – №27. – P.46-51.

3.    Toshev T.D. Formation and development systems of management’s public utilities of Republic of Tajikistan: abstract of the thesis of cand. of economic sciences: 08.00.05 / Toshev Toshboy Jumaevich. – Dushanbe, 2007. – 25 p.

4.    Khodarev A. S. Problems of corporatization of enterprises in the sphere of housing and communal services at the local level // Proceedings of the SKASS. – 2005. – №1-2. – P.126-128.

5.    Shodieva Z.N. Formation and development of market of public utilities in Republic of Tajikistan: abstract of the thesis of cand. of economic sciences: 08.00.05/ Shodieva Zarrina Nozimjonovna. – Dushanbe. 2006. – 26 p.

 

БАЪЗЕ МАСЪАЛАҲОИ ИСЛОҲОТИ ХОҶАГИДОРИИ МАНЗИЛИЮ КОММУНАЛӢ ДАР ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Қодиров Фирӯз Абдулҳафизович

Номзади илмҳои иқтисодӣ,

дотсенти кафедраи иқтисоди корхона ва соҳибкории

Донишгоҳи давлатии молия ва иқтисоди Тоҷикистон

Кeч. Нахимов 64/14, 734067, Душанбе, Ҷумҳурии Тоҷикистон

Тел.: (+992) 918 95 51 55 (м.)

f.kodirov84@mail.ru

Исмоилова Сабоҳат Абдураҳимовна

Ассистенти кафедраи назарияи иқтисод

Донишгоҳи давлатии молия ва иқтисоди Тоҷикистон

Кeч. Нахимов 64/14, 734067, Душанбе, Ҷумҳурии Тоҷикистон

Тел.: (+992) 919 51 26 75 (м.)

sabosh_2@mail.ru

Дар мақола зарурати гузаронидани ислоҳоти минбаъдаи хоҷагидории манзилию коммуналӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки дар байни онҳо чунин самтҳои саҳҳомикунонии корхонаҳои ХМК ба монанди ташаккулдиҳии ҳамшарикии давлатию хусусӣ дар соҳаи мазкур асоснок карда мешавад. Зикр мегардад, ки новобаста аз коркард ва қабули барномаҳо ва стратегияҳои соҳавӣ дарсади татбиқи онҳо аз сабаби вуҷуд надоштани нишондиҳандаҳои аниқ ва низоми мониторинг паст аст.

Мушкилоти асосии амалкарди хоҷагидории манзилию коммуналӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон баррасӣ градида, муаллифон ба онҳо вазъи ғайриқаноатбахши фонди манзилӣ, аз нав коркардшавии партовҳои маишӣ, ҷиҳозонии сусти ХМК, фаъолнокии пасти сармоягузории корхонаҳои ХМК, набудани амалияи тайёрӣ ва аз нав тайёр кардани кадрҳо, ҷалби бахши хусусӣ ба соҳаи ХМК, инчунин таваҷҷуҳи нокифоя ба истифодабарии механизмҳои ҳамшарикии давлатию хусусӣ ва ташаккулёбии молики хусусиро дар корхонаҳои соҳа нисбат медиҳанд. Вобаста аз ин, бо инобати имкон ва аҳамияти хоҷагидории манзилию коммуналӣ дар иқтисоди миллӣ, истифода бурдани механизмҳои муосири маблағгузории он, аз ҷумла, дар асоси истифода бурдани принсипи ҳамшарикии давлатию хусусӣ бо истифодаи механизми саҳҳомикунонӣ пешниҳод карда шудааст. Исбот карда шудааст, ки саҳҳомикунонӣ ба баланд бардоштани самаранокии фаъолият ва идораи корхонаҳои хоҷагидории манзилию коммуналӣ мусоидат карда, ҳамшарикии давлатию хусусӣ барои ташаккулёбӣ ва таъсири мутақобилаи тарафҳое, ки дар рушд ёфтани соҳа манфиатнок ҳастанд, шароит фароҳам меорад.

Аз рӯйи натиҷаҳои тадқиқот саҳҳомикунонӣ кардани корхонаҳои хоҷагидории манзилию коммуналии кишвар бо мақсади ташаккул додани молики самаранок, инчунин ҷорӣ кардани принсипҳои ҳамшарикии давлатию хусусӣ дар рушди инфрасохтори хоҷагидории манзилию коммуналӣ ва хизматрасонӣ пешниҳод карда шудааст.

Калидвожаҳо: соҳаи хизматрасонӣ; хоҷагидории манзилию коммуналӣ; модернизатсия; реструктуризатсия; ҳамшарикии давлатию хусусӣ; саҳҳомикунонӣ.