УДК 811.161.1=581 

ОБОБЩЕННО-ЛИЧНЫЕ КОНСТРУКЦИИ РУССКОГО ЯЗЫКА И СПОСОБЫ ИХ ПЕРЕДАЧИ НА КИТАЙСКИЙ ЯЗЫК 

Чанг Сюэмей 

Аспирант кафедры теоретического и прикладного языкознания

Российско-Таджикский (Славянский) университет

Ул. М. Турсунзаде 30, 734025, Душанбе, республика Таджикистан

Тел.: (+992) 44 620 42 09

В статье объектом исследования являются обобщенно-личные предложения со сказуемым-глаголом в форме 2-го лица единственного числа настоящего или будущего времени со значением возможности/невозможности совершения действия в русском языке и способы их передачи на китайский язык. Материалом для отбора китайских эквивалентов послужили переводы, выполненные профессиональными переводчиками. Исследование всех разрядов обобщенно-личных предложений и их переводов на китайский язык показало, что китайские аналоги передают двойную семантику обобщенно-личных предложений, их модальное значение и содержательные эквиваленты при помощи синтаксических конструкций, характерных для китайского языка, в целях передачи семантики определенных конструкций. Выявлена основная форма грамматического выражения обобщенно-личных предложений русского языка и их семантическая специфика на внутреннем языковом уровне. Показана способность средств перевода русских обобщенно-русских предложений на китайский язык двусоставными предложениями с наличием модальных компонентов возможности и невозможности.

Ключевые слова: предложение; обобщенно-личное предложение; русский язык; китайский язык; структура; семантика; модальность; возможность/невозможность действия.

Литература

1.    Лекант П.А. Синтаксис простого предложения в современном русском языке. – М.: Высшая школа,1974. – 160 с.

2.    Маляев Б.Г. О типах обобщенно-личного функционирования глагольных форм 2-го лица единственного числа // Функциональный анализ грамматических категорий и единиц: сборник научных трудов. –Л., 1976. – С. 91-101.

3.    Осипова Э.Н. Об особенностях функционирования односоставных предложений с глаголом 2-го лица единственного числа в обобщенном значении // Функционирование синтаксических категорий в тексте: межвузовский сборник. – Л.: ЛГПИ, 1981. – С. 64-68.

4.    Шмелев Д.Н. Стилистическое употребление форм лица // Вопросы культуры речи. – 1961. – Вып. 3. – С.57-60.

5.    Юдин А.А. К вопросу об односоставных предложениях в современном русском языке // Уч. зап. Кемеровского пединститута. –1956. – Вып.1. – С.148-190.

INDEFINITE-PERSONAL SENTENCES OF THE RUSSIAN LANGUAGE AND METHODS OF THEIR TRANSFER INTO THE CHINESE LANGUAGE

Chang Suemei

Postgraduate student of the chair of theoretical and applied linguistics

Russian-Tajik (Slavonic) university

M. Tursunzade 30, 734025, Dushanbe, Republic of Tajikistan

Ph.: (+992) 44 620 42 09

In the article, indefinite personal sentences with the predicate-verb in the form of the 2nd person singular of the present or future tense with the meaning of the possibility / impossibility of performing an action in the Russian language and the ways of their transmission to Chinese are considered. The materials for the selection of Chinese equivalents were translations that made by professional translators. The study of all digits of these sentences and their translations into Chinese showed that Chinese analogs convey the double semantics of generalized-personal sentences: their model meaning and meaningful equivalents using syntactic structures characteristic of the Chinese language in order to transfer the semantics of certain structures. The main form of grammatical expression of the general-personal sentences of the Russian language and their semantic specificity at the internal language level is revealed. The ability of the translation means of Russian generalized-Russian sentences into Chinese with two-part sentences with the presence of modal components of possibility and impossibility is shown.

Keywords: sentence; indefinite personal sentences; Russian language; Chinese; structure; semantics; modality; possibility / impossibility of action.

References 

1.    Lekant P.A. The syntax of a simple sentence in modern Russian. – M.: Vysshaya shkola, 1974. – 160 p.

2.    Malyayev B.G. On the types of indefinite- personal functioning of the verb forms of the 2^nd person singular // Functional analysis of grammatical categories and units: a collection of scientific works. –L., 1976. – P. 91-101.

3.    Osipova E.N. On the peculiarities of the functioning of mononuclear sentences with the verb of the 2nd person singular in the generalized meaning // Functioning of syntactic categories in the text: interuniversity collection. – L.: LSPI, 1981. – P. 64-68.

4.    Shmelev D.N. Stylistic use of forms of person // Questions of the culture of speech. – 1961. – Vol. 3. – P.57-60.

5.    Yudin A.A. On the question of mononuclear sentences in modern Russian // Memoir of Kemerovo Pedagogical Institute. –1956. – Iss.1. – P.148-190.

ҚОЛАБҲОИ ҶОМЕЪ ВА ШАХСИИ ЗАБОНИ РУСӢ ВА ТАРЗҲОИ ИФОДАИ ОНҲО ДАР ЗАБОНИ ХИТОӢ

Чанг Сюэмей

Аспиранти кафедраи забоншиносии назариявӣ ва амалӣ

Донишгоҳи (Славянии) Россия ва Тоҷикистон

Кӯч. М.Турсунзода 30, 734025, Душанбе, Ҷумҳурии Тоҷикистон

Тел.: (+992) 44 620 42 09

Дар мақола ҷумлаҳои ҷомеъ ва шахсӣ бо феъли хабарӣ дар шакли шахси 2-юми танҳо дар замони ҳозира ва оянда бо маънои имконпазир/имконнопазир будани амал дар забони русӣ ва тарзҳои ифодаи онҳо дар забони хитоӣ объекти тадқиқ интихоб гардидаанд. Ба ҳайси маводи интихоби эквивалентҳо тарҷумаҳое интихоб карда шудаанд, ки аз тарафи мутарҷимони касбӣ иҷро шудаанд. Тадқиқи ҳамаи гурӯҳҳои ҷумлаҳои ҷомеъ ва шахсӣ ва тарҷумаҳои онҳо ба забони хитоӣ нишон дод, ки аналогҳои хитоӣ маънои духӯраи ҷумлаҳои ҷомеъ ва шахсиро ифода мекунанд: маънои амсилавии онҳо ва эквивалентҳои мазмунӣ бо ёрии қолабҳои наҳвӣ, ки барои забони хитоӣ хосанд, ва бо мақсади ифода кардани семантикаи қолабҳои муайян истифода мешаванд. Шакли асосии ифодаи грамматикӣ дар ҷумлаҳои ҷомеъ ва шахсии забони русӣ ва хусусияти семантикии онҳо дар сатҳи дохилизабонӣ ошкор карда шудааст. Қобилияти воситаҳои тарҷумаи ҷумлаҳои ҷомеи русӣ ба забони хитоӣ тавассути ҷумлаҳои дутаркиба бо ҷузъҳои модалии имконпазирӣ ва имконнопазирӣ нишон дода шудааст.

Калидвожаҳо: ҷумла; ҷумлаҳои ҷомеъ ва шахсӣ; забони русӣ; забони хитоӣ; сохтор; семантика; модалият; имконпазир/имконнопазир будани амал.