УДК 81’367.3:811.161.1=112.2=222.8

РУССКИЕ ИНФИНИТИВНЫЕ ПРЕДЛОЖЕНИЯ С ОТРИЦАТЕЛЬНЫМИ МЕСТОИМЕННЫМИ СЛОВАМИ С МОДАЛЬНЫМ ЗНАЧЕНИЕМ И СПОСОБЫ ИХ ПЕРЕДАЧИ В НЕМЕЦКОМ И ТАДЖИКСКОМ ЯЗЫКАХ 

Саидова Фариза Зохировна 

Преподаватель кафедры романо-германских языков

Российско-Таджикский (Славянский) университет

Ул. М. Турсунзаде 30, 734025, Душанбе, Республика Таджикистан

Тел.: (+992) 93 433 30 40 (м.)

fariza.saidova.86@mail.ru

В статье объектом исследования являются повествовательные инфинитивные предложения с модальным значением ненужности, неисполнимости действия и способы их передачи с отрицательными местоименными словами нигде, никого, не с кем, незачем, не о чем на таджикский и немецкий языки. При исследовании способов и средств передачи инфинитивных предложений русского языка источником определения таджикских и немецких эквивалентов послужили переводы, выполненные профессиональными переводчиками.

В работе выявлена основная форма грамматического выражения инфинитивных предложений русского языка и их семантическая специфика на внутреннем языковом уровне. Сравнительная характеристика инфинитивных предложений обнаружила способность средств перевода русских инфинитивных предложений на таджикский и немецкий языки двусоставными предложениями с наличием модальных компонентов ненужности, неисполнимости действия.

Ключевые слова: синтаксис; инфинитивное предложение; структура; семантика; русский язык; таджикский язык; немецкий язык; модальность; ненужности; неисполнимость действия.

Литература

1.    Бабайцева В.В. Синтаксис русского языка. –М.: ФЛИНТА: Наука, 2015. – 576 с.

2.    Бабайцева В.В., Максимов Л.Ю. Современный русский язык: Синтаксис и пунктуация. – М.: Просвещение, 1981. – 271с.

3.   Белошапкова В.А. Современный русский язык: Синтаксис. – М.: Высшая школа, 1977. – 248 с.

4.   Скобликова Е.С. Современный русский язык: Синтаксис простого предложения. – М.: Просвещение,1979. – 236 с.

5.   Сиротинина О.Б. Лекции по синтаксису русского языка. –М.: ЛЕНАНД, 2015. – 144 с.

6.   Федоров А. К. Трудные вопросы синтаксиса. – М.: Просвещение, 1972. – 239 с.

7.   Тимофеев К.А. Об основных типах инфинитивных предложений в современном русском литературном языке // Вопросы синтаксиса современного русского языка. – М.: Учпедгиз., 1950. – С.257-301.

   

RUSSIAN INFINITIVE SENTENCES WITH NEGATIVE PRONOUNS A MODAL MEANING OF ACTION AND METHODS OF THEIR TRANSMISSION INTO GERMAN AND TAJIK LANGUAGES

Saidova Fariza Zohirovna

Lecturer of the chair of romano-germanic languages

Russian-Tajik (Slavonic) university

M. Tursunzade 30, 734025, Dushanbe, Republic of Tajikistan

Ph.: (+992) 93 433 30 40 (m.)

fariza.saidova.86@mail.ru

The article deals with narrative infinitive sentences with a modal meaning of uselessness and impracticability of action and methods of their transmission with negative pronominal words nobody, there is nobody anywhere, there is no need, there is nothing into Tajik and German. When studying the methods and means of transmitting infinitive sentences of the Russian language, the source of the definition of Tajik and German equivalents was the translations made by professional translators.

The main form of the grammatical expression of the infinitive sentences of the Russian language and the semantic specificity at the internal language level are revealed. The comparative characterization of the infinitive has revealed the ability of the means of translating Russian infinitive sentences into Tajik and German into two-part sentences with the presence of modal components of uselessness and impracticability of action.

Keywords: syntax; infinitive sentence; structure; semantics; Russian language; Tajik; German; modality; uselessness; impracticability of action.

References 

1.    Babaitseva V.V. The syntax of the Russian language. – M.: FLINT: Nauka, 2015. – 576 p.

2.    Babaitseva V.V., Maksimov L.Yu. Modern Russian: Syntax and punctuation. – M.: Prosveschenie, 1981. – 271p.

3.    Beloshapkova V.A. Modern Russian: Syntax. –M.: Vysshaya shkola, 1977. – 248 p.

4.    Skoblikova E.S. Modern Russian: Syntax of simple of sentence. – M.: 1979. – 236 p.

5.    Sirotinina O.B. Lectures on the syntax of the Russian language. –M.: LENAND, 2015. – 144 p.

6.    Fedorov A. K. Difficult questions of syntax. – M.: Prosveschenie, 1972. – 239 p.

7.    Timofeev K.A. On the main types of infinitive sentences in the modern Russian literary language // Syntax issues of the modern Russian language. – M.: Uchpedgiz, 1950. – P.257-301.

   

ҶУМЛАҲОИ МАСДАРИИ РУСӢ БО КАЛИМАҲОИ ҶОНИШИНИИ ИНКОРИИ БО МАЪНОИ МОДАЛӢ ВА ТАРЗҲОИ ИФОДАИ ОНҲО ДАР ЗАБОНҲОИ НЕМИСӢ ВА ТОҶИКӢ 

Саидова Фариза Зоҳировна

Муаллими кафедраи забонҳои романиву германӣ

Донишгоҳи (Славянии) Россия ва Тоҷикистон

Кӯч. М. Турсунзода 30, 734025, Душанбе, Ҷумҳурии Тоҷикистон

Тел.: (+992) 93 433 30 40 (м.)

fariza.saidova.86@mail.ru

Дар мақола ба сифати объекти тадқиқот ҷумлаҳои масдарии ҳикоягии русӣ бо маънои модалии иҷронашавандагӣ ва нолозимии амал ва тарзҳои ифодаи онҳо бо талаффузи манфӣ дар ҳама ҷо, ҳеҷ кас, ҳеҷ кас, ҳеҷ сабаб, ҳеҷ чиз дар забонҳои немисӣ ва тоҷикӣ мавриди таҳлил қарор дода шудаанд. Зимни тадқиқи тарзу воситаҳои ифодашавии ҷумлаҳои масдарии забони русӣ ба ҳайси сарчашмаи муайянкунии гунаҳо дар забонҳои тоҷикӣ ва немисӣ тарҷумаҳои аз ҷониби мутарҷимони касбӣ иҷрогардида хизмат кардаанд.

Дар кор шакли асосии ифодаи грамматикии ҷумлаҳои масдарии забони русӣ ва мухтасоти семантикии онҳо дар сатҳи дохилизабонӣ ошкор ва муайян карда шудааст. Тавсифи муқоисавии ҷумлаҳои масдарӣ қобилияти воситаҳои тарҷумаи ҷумлаҳои масдарии забони русиро ба забонҳои тоҷикӣ ва немисӣ тариқи ҷумлаҳои дутаркибаи ҷузъҳои модалии иҷронашавандагӣ ва нолозимии амалдоштаро ошкор намуд.

Калидвожаҳо: наҳв; ҷумлаҳои масдарӣ; сохтор; маъно; забони русӣ; забони тоҷикӣ; забони немисӣ; модалият; нолозимӣ; иҷронашавандагии амал.