УДК 070:316.77(575.3+574) 

РОЛЬ ИНФОРМАЦИОННО-КОММУНИКАЦИОННЫХ СРЕДСТВ В РАЗВИТИИ ЛИТЕРАТУРНОЙ КОМПАРАТИВИСТИКИ «ТАДЖИКИСТАН-КАЗАХСТАН»

Нуралиев Абдусаттор 

Доктор филологических наук,

профессор кафедры отечественной и международной журналистики

Российско-Таджикский (Славянский) университет

734025, Республика Таджикистан, Душанбе, ул. М. Турсунзаде, 30

Тел.: (+992) 44 620 42 13; (+992) 91 902 58 08 (м.)

nuraliev_41@mail.ru

В статье рассматриваются формы освоения инонационального литературно-художественного опыта в казахской литературе и роль информационно-коммуникационных средств в развитии данного процесса. Подчеркивается, что в полной мере литературные взаимосвязи могут быть эффективными именно во взаимодействии со средствами массовой информации.

Газеты и журналы как бы подытоживают в массовом сознании воздействие других каналов информации, оперативно расставляя акценты на актуальных идеях и образах, притом в привлекательной и доступной форме, используя свои особые средства. Этому способствует и интеллектуально-техническое развитие сегодняшнего мира.

Показана роль цивилизационных факторов в истории развития таджикской и казахской литератур, отмечается социально-историческая и духовно-просветительская обусловленность типологических схождений казахской и таджикской литератур XIX-XX вв. Рассмотрены объективнҷе и субъективнҷе причины обращения казахских писателей к творчеству классиков таджикской литературы и вклад средств массовой информации в укрепление литературных связей двух народов. Таким образом, межлитературные процессы приводят к подвижности эстетических границ творчества художников слова, обогащая, в целом, художественные ресурсы литертатур, участвующх в этих процессах.

Ключевые слова: информация; коммуникация; компаративистика; СМИ; политика; публицистика; литература.

Литература 

1.    Дима А. Принципы сравнительного литературоведения. –М., 1977. – 325с.

2.    Дюришин Д. Теория сравнительного изучения литературы. – М., 1979. – 320с.

3.    Межкультурная коммуникация и литературная компаративистика. – Душанбе, 2012. – 328с.

4.    Нурсултан Назарбаев. В потоке истории. – Алматы, 1999. – 294с.

5.    Почепцов Г.Г. Информационно-политические технологии. – М., 2003. – 382с.  

6.    Эмомали Рахмонов. Тысяча лет в одну жизнь // Независимая газета. – 1999. – 31 авг.

   

THE ROLE OF INFORMATION AND COMMUNICATION MEANS IN THE DEVELOPMENT OF LITERARY COMPARATIVITY «TAJIKISTAN-KAZAKHSTAN»

Nuraliev Abdusattor

Doctor of Philology,

professor of the chair of domestic and international journalism

Russian-Tajik (Slavonic) university

734025, Republic of Tajikistan, Dushanbe, M. Tursunzade, 30

Ph.: (+992) 44 620 42 13; (+992) 91 902 58 08 (m.)

nuraliev_41@mail.ru

The article deals with the forms of development of foreign national literary and artistic experience in Kazakh literature and the role of information and communication tools in the development of this process. It is emphasized that literary relationships can be fully effective precisely in interaction with the media.

Newspapers and magazines, as it were, summarize in the mass consciousness the impact of other channels of information, quickly placing emphasis on relevant ideas and images, moreover in an attractive and accessible form, using their special means. The intellectual and technological development of the world today contributes to this.

The role of civilizational factors in the history of the development of Tajik and Kazakh literature is shown, the socio-historical and spiritual and educational background of typological convergence of Kazakh and Tajik literature of the XIX-XX centuries is noted. The objective and subjective principles of the appeal of Kazakh writers to the work of the classics of Tajik literature and the contribution of the media to strengthening the literary ties of the two peoples are considered. Thus, inter-literary processes lead to the mobility of the aesthetic boundaries of the creative work of word artists, enriching, in general, the artistic resources of the literatures involved in these processes.

Keywords: information; communication; comparative studies; media; politics; journalism; literature.

References 

1. Dima A. Principles of comparative literature. –M., 1977. – 325 p.

2. Dyurishin D. Theory of comparative study of literature. – M., 1979. – 320 p.

3. Intercultural communication and literary comparative studies. – Dushanbe, 2012. – 328 p.

4. Nursultan Nazarbayev. In the stream of history. – Almaty, 1999. – 294 p.

5. Pocheptsov G.G. Information and political technologies. – M., 2003. – 382 p.

6. Emomali Rakhmonov. A thousand years in one life // Nezavisimaya Gazeta. – 1999. – Aug 31.

   

НАҚШИ ВОСИТАҲОИ ИТТИЛООТИВУ КОММУНИКАТСИОНӢ ДАР РУШДИ КОМПАРАТИВИСТИКАИ АДАБИИ «ТОҶИКИСТОН-ҚАЗОҚИСТОН»

Нуралиев Абдусаттор

доктори илмҳои филологӣ,

профессори кафедраи журналистикаи ватанӣ ва байналхалқӣ

Донишгоҳи Савянии Россия ва Тоҷикистон

734025, Ҷумҳурии Тоҷикистон, Душанбе, М.Турсунзода, 30

Тел.: (+992) 44 620 42 13; (+992) 91 902 58 08 (м.)

nuraliev_41@mail.ru

Дар мақола шаклҳои азхудкунии таҷрибаи адабиву бадеӣ дар адабиёти қазоқ ва нақши воситаҳои иттилоотиву коммуникатсионӣ дар рушди раванди мазкур баррасӣ карда мешаванд. Таъкид мегардад, ки алоқаҳои адабӣ ба пуррагӣ метавонанд маҳз дар ҳамбастагӣ бо воситаҳои иттилоотии омма самаранок бошанд.

Рӯзномаву маҷаллаҳо дар шуури оммавӣ як навъ ҷамъбасти таъсиррасонии дигар шабакаҳои иттилоотиро гузаронида, ба идея ва образҳои мубрам диққати асосӣ медиҳанд ва аз воситаҳои махсуси худ дар шакли ҷолиб истифода мебаранд. Ба ин раванд ҳамчунин рушди зеҳниву техникии ҷаҳони имрӯза низ мусоидат мекунад.

Нақши омилҳои тамаддунӣ дар таърихи рушди адабиёти тоҷик ва қазоқ нишон дода шудааст. Аз ҷумла хусусияти иҷтимоиву таърихӣ ва маънавию равшанфикрии монандиҳои типологии адабиёти тоҷик ва қазоқ дар асрҳои XIX-XX зикр мегардад. Сабабҳои объективӣ ва субъективии муроҷиати нависандагони қазоқ ба эҷодиёти классикони адабиёти тоҷик ва саҳми воситаҳои иттилооти оммавӣ дар мустаҳкамшавии робитаҳои адабии ду халқ баррасӣ мегардад. Ҳамин тавр, равандҳои байниадабӣ ба таҳарруки сарҳадҳои эстетикии эҷодиёти суханварон таъсир расонда, дар маҷмӯъ, захираҳои бадеии он адабиётҳоеро, ки дар ин раванд иштирок мекунанд, нишон медиҳанд.

Калидвожаҳо: иттилоот; коммуникатсия; компаративистика; ВАО; сиёсат; публитсистика; адабиёт.