УДК 352.9: 331.556.4 (575.3)

ФОРМИРОВАНИЕ ТАДЖИКСКИХ ДИАСПОР В СТРАНАХ ПРИЕМА ТРУДОВЫХ МИГРАНТОВ 

Султанов Зубайдулло Султонович

Доктор экономических наук,

профессор кафедры финансов и кредита

Российско-Таджикский (Славянский) университет

734025, Республика Таджикистан, Душанбе, ул. М. Турсунзаде, 30

Тел.:(+992 37) 227 54 59, (+992) 93520 28 70 (м.)

В статье рассматриваются вопросы развития миграционных процессов, способствовавших, в том числе, формированию таджикских диаспор в странах приема внешних трудовых мигрантов. Отмечается, что внешняя трудовая миграция стала частью социально-экономической жизни нашего общества, фактором и механизмом смягчения давления со стороны безработных и молодежи, вступающей в трудоспособный возраст на внутренний рынок труда, а денежные переводы внешних трудовых мигрантов являются важнейшим источником валютных поступлений в республику, часть которых используется на инвестиционные цели. При этом внешние трудовые мигранты в период нахождения в странах-реципиентах встречаются со многими препятствиями и проблемами, в решении которых активную позицию занимают сформировавшиеся в государствах приема мигрантские социальные сети. Они функционируют в регионах Российской Федерации, в республиках Казахстан и Белоруссия, в Федеративной Республике Германии и других странах, где трудятся таджикистанцы. Проведенные исследования и анкетный опрос показывают, что внешние трудовые мигранты нуждаются в помощи наших диаспор в странах приема в вопросах регистрации, трудоустройства, жилья, правовой и социальной защиты, установления толерантных отношений с местным населением, администрацией районов, работодателями и т.д.

Ключевые слова: трудовая миграция; денежные переводы; диаспоры; экономика; инвестиции; адаптация.

Литература 

1.    Бобоев А.А. Трудовая миграция и роль денежных переводов трудовых мигрантов в развитии предпринимательства. – Душанбе, 2011. – 145 с.

2.    Бобоев А.А., Джуразода Г. Возвращение трудящихся мигрантов – граждан Республики Таджикистан: проблемы и новые вызовы. – Душанбе, 2016. – 163 с.

3.    Игнатов Г. Проблемы внешней трудовой миграции в России // Экономист. – 2009. – №2. –С.71-72.

4.    Ионцев В.А. Международная миграция населения на постсоветском пространстве: двадцать лет удач, ошибок и надежд. – М.: Верди, 2011. – 220 с.

5.    Мотелев С.Е. Международная трудовая миграция в условиях глобализации и нелегальная миграция в России. –М., 2016. – 250 с.

6.    Речева А.С. Миграция как эпидемия. Гендерное изменение миграции в России // Теория и практика общественного развития. – 2012. – №8. – С.105-107.

7.    Султанов З.С. Внешняя трудовая миграция в Республике Таджикистан: причины и проблемы Вестник университета (Российско-Таджикский (Славянский) университет). –Душанбе: РТСУ, 2013. – №2 (14). – С.40-48.

8.    Султанов З.С., Солиева Л.Ф. Особенности миграционных процессов в Республике Таджикистан // Вестник Таджикского национального университета. Серия экономических наук. – Душанбе: Сино, 2014. – №217 (147). – С.241-246.

9.    Султанов З.С., Солиева Л.Ф. Регулирование миграционных процессов и вопросы социальной защиты внешних трудовых мигрантов. –Душанбе, 2020. – 177 с.

10.    Султанов З.С., Султанова Д. Трудовые миграционные процессы: их истоки, тенденции развития и структурные изменения // Вестник университета (Российско-Таджикский (Славянский) университет). –Душанбе: РТСУ, 2017. – №2 (58). –С.52-61.

  

FORMATION OF TAJIK DIASPORES IN MIGRANT-RECEIVING COUNTRIES 

Sultanov Zubaidullo Sultonovich 

Doctor of Economics,

professor of the chair of finance and credit

Russian-Tajik (Slavonic) university

734025, Republic of Tajikistan, Dushanbe, M. Tursunzade, 30

Ph.: (+ 992 37) 227 54 59, (+992) 93 520 28 70 (m.)

The article deals with the development of migration processes, which contributed, among other things, to the formation of Tajik diasporas in countries where external labor migrants are received.

It is noted that external labor migration has become a part of the socio-economic life of our society, a factor and a mechanism to mitigate pressure from the unemployed and young people entering the working age on the internal labor market, and remittances from external labor migrants are the most important source of foreign exchange earnings in the republic, part which is used for investment purposes. At the same time, external labor migrants during their stay in the recipient countries encounter many obstacles and problems, in the solution of which the migrant social networks formed in the receiving countries take an active position. They function in the regions of the Russian Federation, in the republics of Kazakhstan and Belarus, in the Federal Republic of Germany and other countries where Tajiks work. The conducted research and questionnaire survey show that external labor migrants need help from our diasporas in the receiving countries in matters of registration, employment, housing, legal and social protection, establishing tolerant relations with the local population, district administrations, employers, etc.

Keywords: labor migration; money transfers; diaspora; economy; investments; adaptation.

References

1.      Boboev A.A. Labor migration and the role of labor migrants' remittances in the development of entrepreneurship. – Dushanbe, 2011. – 145 p.

2.      Boboev AA, Jurazoda G. Return of migrant workers – citizens of the Republic of Tajikistan: problems and new challenges. – Dushanbe, 2016. – 163 p.

3.      Ignatov G. Problems of external labor migration in Russia // Economist. – 2009. – №2. – P.71-72.

4.      Iontsev V.A. International migration of the population in the post-Soviet space: twenty years of success, mistakes and hopes. – M.: Verdi, 2011. – 220p.

5.      Motelev S.E. International labor migration in the context of globalization and illegal migration in Russia. – M., 2016. – 250 p.

6.      Recheva A.S. Migration as an epidemic. Gender change in migration in Russia // Theory and practice of social development. – 2012. – №8. – P.105-107.

7.      Sultanov Z.S. External labor migration in the Republic of Tajikistan: causes and problems // University Bulletin (Russian-Tajik (Slavonic) university). – Dushanbe: RTSU, 2013. – №2(14). – P.40-48.

8.      Sultanov Z.S., Solieva L.F. Features of migration processes in the Republic of Tajikistan // Bulletin of Tajik national university. Series of economic sciences. – Dushanbe: Sino, 2014. – №217 (147). – P.241-246.

9.      Sultanov Z.S., Solieva L.F. Regulation of migration processes and issues of social protection of external labor migrants. – Dushanbe, 2020. – 177 p.

10. Sultanov Z.S., Sultanova D. Labor migration processes: their origins, development trends and structural changes // University Bulletin (Russian-Tajik (Slavonic) university). –Dushanbe: RTSU, 2017. – №2 (58). –P.52-61.

ТАШАККУЛЁБИИ ДИАСПОРАҲОИ ТОҶИК ДАР КИШВАРҲОИ ҚАБУЛИ МУҲОҶИРОНИ МЕҲНАТӢ

Султанов Зубайдулло Султонович

Доктори илмҳои иқтисодӣ,

профессори кафедраи молия ва қарз

Донишгоҳи (Славянии) Россия ва Тоҷикистон

734025, Ҷумҳурии Тоҷикистон, Душанбе, М. Турсунзода, 30

Тел.:(+992 37) 227 54 59, (+992) 93520 28 70 (м.)

Дар мақола масъалаҳои рушдёбии равандҳои муҳоҷирӣ, ки аз ҷумла, барои ташаккулёбии диаспораҳои тоҷик дар кишварҳои қабули муҳоҷирони берунаи меҳнатӣ баррасӣ карда шудаанд. Зикр мегардад, ки муҳоҷирати берунаи меҳнатӣ ба қисми иҷтимоиву иқтисодии ҳаёти ҷомеаи мо, омил ва механизми мулоим кардани фишор аз тарафи бекорон ва ҷавонони синну соли қобилияти коркунидошта ба бозори дохилии меҳнат, интиқолҳои маблағи муҳоҷирони берунаи меҳнатӣ муҳимтарин манбаи воридоти асъорӣ ба ҷумҳурӣ мебошад, ки қисми онҳо ба мақсади маблағгузорӣ истифода бурда мешавад. Зимни ин муҳоҷирони дохилии меҳнатӣ дар давраи дар кишварҳои қабулкунанда воқеъ буданашон бо садди роҳ ва мушкилоти зиёд дучор мешаванд, ки дар ҳалли онҳо шабакаҳои иҷтимоии дар давлатҳои қабулкунандаи муҳоҷирон мавқеи фаъолро ишғол мекунанд. Онҳо дар минтақаҳои Федератсияи Россия, ҷумҳуриҳои Қазоқистон ва Белоруссия, Ҷумҳурии Федеративии Германия ва кишварҳои дигаре, ки тоҷикистониён кору фаъолият мекунанд, паҳн гардидаанд. Таҳқиқот ва пурсиши анкетавӣ нишон дод, ки муҳоҷирони дохилии меҳнатӣ ба ёрии диаспораҳои мо дар кишварҳои қабули муҳоҷирон ва масъалаҳои бақайдгирӣ, таъминкунӣ бо меҳнат, ҷойи зист, ҳифзи ҳуқуқӣ ва иҷтимоӣ, муқаррар кардани муносибатҳои таҳаммулпазирона бо аҳолии маҳаллӣ, маъмурияти ноҳияҳо, кордеҳон ва ғ. Ниёз доранд.

Калидвожаҳо: муҳоҷирати меҳнатӣ; интиқолҳои пулӣ; диаспораҳо; иқтисодӣ; маблағгузорӣ; мутобиқшавӣ.