УДК 339.166.82(575.3)

КОНЦЕПТУАЛЬНЫЕ ВОПРОСЫ УПРАВЛЕНИЯ ЦЕПЯМИ ПОСТАВОК ПРОДОВОЛЬСТВЕННЫХ ТОВАРОВ В РЕСПУБЛИКЕ ТАДЖИКИСТАН 

Худоёров Шахриёр Худойкулович 

Старший преподаватель кафедры мировой экономики

Институт туризма, предпринимательства и сервиса

734055, Республика Таджикистан, Душанбе, Борбад, 48/5

Тел.: (+992) 918 30 03 63 (м.)

shahriyor1984@mail.ru

В статье рассматриваются концептуальные вопросы управления цепями поставок продовольственных товаров в Республике Таджикистан. Выявляются особенности организации сбыта по прямому и косвенному каналам дистрибуции, уточняются особенности управления сбытовой деятельностью на различных каналах, определяются различия между традиционным и прямым каналами дистрибуции. На основе проведенного исследования показана оптимальность как прямого, так и косвенного канала с точки зрения снижения производственных издержек, экономии времени и ресурсов для продвижения продукции конечным потребителям. Анализ показал, что для некоторых производимых товаров свойственна система не организованной дистрибуции, не регулируемой самим предприятием. Иногда неэффективная система распределения товара приводит к дополнительным финансовым издержкам. Указаны проблемы, с которыми сталкиваются производители продовольственных товаров, в том числе факторы, влияющие на построение цепи поставки продовольственных товаров на различных каналах дистрибуции. На основе деятельности дистрибьюторских компаний дана оценка их необходимости в реализации производимой продукции, оценивается также потенциал развития рынка дистрибьюторской деятельности в Республике Таджикистан.

По мнению автора, совершенствование системы управления канала дистрибуции может способствовать стимулированию продаж и играть значительную роль в развитии производственной предпринимательской деятельности, поскольку будет содействовать формированию благоприятных условий для ускоренного развития сбытовой деятельности и повышения её эффективности.

Ключевые слова: продовольственные товары; цепи поставок; дистрибьюторская деятельность; дистрибуция; каналы распределения товаров; продовольственные предприятия; оптовая и розничная торговля.

Литература

1.    Джумъаев Б.М. Зарубежный опыт формирования и развития рынка бизнес-услуг // Вестник Таджикского национального университета. Серия социально-экономических и общественных наук. –Душанбе: Сино, 2019. – №8. –С.147-154.

2.    Джумъаев Б.М. Условия и факторы формирования и развития рынка бизнес-услуг в условиях рынка // Вестник Таджикского национального университета. Серия социально-экономических и общественных наук. –Душанбе: Сино, 2020. – №5. –С.199-206.

3.    Ролницки К. Управление каналами дистрибуции / пер. с анг. –М.: Изд-во «Добрая книга», 2006. – 368 с.

4.    Худоёров Ш.Х., Давлатзода К.К. Основные направления совершенствования системы дистрибуции продовольственных товаров в Республике Таджикистан // Вестник Таджикского национального университета. Научный журнал, серия социально-экономических и общественных наук. –Душанбе, Сино. – 2019. – №6. –С.69-74.

   

CONCEPTUAL ISSUES OF FOOD SUPPLY CHAIN MANAGEMENT IN THE REPUBLIC OF TAJIKISTAN

Khudoyorov Shakhriyor Khudoykulovich

Senior lecturer of the chair of world economy

Institute of tourism, business and service

734055, Republic of Tajikistan, Dushanbe, Borbad, 48/5

Ph.: (+992) 918 30 03 63 (m.)

shahriyor1984@mail.ru

In the article, the conceptual issues of food supply chain management in the Republic of Tajikistan are considered. The features of organizing sales through direct and indirect distribution channels are revealed, the specifics of managing sales activities on various channels are identified, and the differences between traditional and direct distribution channels are clarified. On the basis of the research, the optimality of both direct and indirect channels is shown in terms of reducing production costs, saving time and resources for promoting products to end consumers. The analysis showed that some manufactured goods are characterized by an unorganized distribution system that is not regulated by the enterprise itself. Sometimes an inefficient distribution system results in additional financial costs. The problems faced by food producers, including the factors influencing the construction of the food supply chain on various distribution channels, are indicated. Based on the activities of distribution companies, an assessment of their need for the sale of manufactured products is given, and the potential for the development of the distribution market in the Republic of Tajikistan is also estimated.

According to the author, improving the distribution channel management system can help to stimulate sales and plays a significant role in the development of industrial entrepreneurial activity, since it will contribute to the formation of favorable conditions for the accelerated development of sales activities and increasing its efficiency.

Keywords: food products; supply chain; distribution activities; distribution; distribution channels of goods; food enterprises; wholesale and retail trade.

References

1.    Jumaev B.M. Foreign experience in the formation and development of the business services market // Bulletin of Tajik national university. A series of socio-economic and social sciences. –Dushanbe: Sino, 2019. – №8. – P.147-154.

2.    Jumaev B.M. Conditions and factors of formation and development of the market of business services in market conditions // Bulletin of Tajik national university. A series of socio-economic and social sciences. –Dushanbe: Sino, 2020. – №5. – P.199-206.

3.    Rolnicki K. Management of distribution channels / transl.from English. – M.: Publishing house "Dobraya kniga", 2006. – 368 p.

4.    Khudoyorov Sh.Kh., Davlatzoda K.K. The main directions of improving the distribution system of food products in the Republic of Tajikistan // Bulletin of Tajik national university. Scientific journal, series of socio-economic and social sciences. –Dushanbe: Sino, 2019. – №6. – P.69-74.

   

МАСЪАЛАҲОИ КОНСЕПТУАЛИИ ИДОРАКУНИИ ЗАНҶИРҲОИ ТАҲВИЛИ МОЛҲОИ ХӮРОКВОРӢ ДАР ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН 

Худоёров Шаҳриёр Худойқулович 

Муаллими калони кафедраи иқтисоди ҷаҳонӣ

Институти сайёҳӣ, соҳибкорӣ ва хизмат

734055, Ҷумҳурии Тоҷикистон, Душанбе, Борбад, 48/5

Тел.: (+992) 918 30 03 63 (м.)

shahriyor1984@mail.ru

Дар мақола масъалаҳои консептуалии идоракунии занҷирҳои таҳвили молҳои хӯрокворӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон баррасӣ шудаанд. Хусусиятҳои ташкили савдо тавассути хатҳои мустақим ва ғайримустақими дистрибутсия ошкор карда шуда, хусусиятҳои идоракунии фаъолияти фурӯшӣ дар хатҳои гуногун аниқ карда ва фарқиятҳои байни хатҳои анъанавӣ ва мустақими дистрибутсия нишон дода шудаанд. Дар асоси таҳқиқи гузаронидашуда судманд будани ҳам хатти мустақим ва ҳам ғайримустақим аз нуқтаи назари пастшавии хароҷоти истеҳсолӣ, сарфаи вақт ва захираҳо барои дастрас шудани маҳсулоти ниҳоӣ бв истеъмолкунандагон собит карда шудааст. Таҳлил нишон дод, ки барои баъзе молҳои истеҳсолшаванда низоми дистрибутсияи номуташаккил, ки аз тарафи худи корхона танзим намешавад, хос аст. Баъзан низми ғайрисамараноки тақсимоти молҳо ба хароҷоти иловагии молиявӣ оварда мерасонад. Мушкилоте, ки истеҳсолкунандагони молҳои хӯрокворӣ ба он дучор мешаванд, аз ҷумла омилҳои ба таъсиси занҷирҳои таҳвили молҳои хӯрокворӣ дар зинаҳои гуногуни дистрибутсия таъсиррасон нишон дода шудаанд. Дар асоси фаъолияти ширкатҳои дистрибюторӣ ниёзмандии онҳо ба татбиқи маҳсулоти истеҳсолшаванда ва нерӯи рушди бозори фаъолияти дистрибюторӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон арзёбӣ шудааст.

Ба ақидаи муаллиф, такмили низоми идоракунии хатти дистрибутсия метавонад ҷонноксозии савдоро ҳавасманд гардонда, дар рушди фаъолияти истеҳсолию соҳибкорӣ аҳамияти калон дошта бошад, зеро ин ба ташаккул ёфтани шароити мусоид барои рушди босуръати фаъолияти фурӯшандагӣ ва баланд бардоштани самаранокии он мусоидат хоҳад кард.

Калидвожаҳо: молҳои хӯрокворӣ; занҷирҳои таҳвилот; фаъолияти дистрибюторӣ; дистрибутсия; хатҳои тақсимоти молҳо; молҳои корхонаҳои хӯрокворӣ; савдои яклухт ва чакана.