УДК 821.222.8 

СУРУШ – ВЕСТНИК ДОБРА, СВЕТА И ИСТИНЫ

Ковтун Марина Борисовна 

Кандидат филологических наук,

доцент кафедры русского языка как иностранного и методики его преподавания

Московский государственный областной университет

заместитель директора Центра международного образования

105005, Россия, Москва, ул. Радио, 10А

Тел.: +7 926 185 45 68 (м.)

koftunvb@rambler.ru

Статья посвящена творческой биографии известного таджикского писателя-прозаика, публициста, журналиста, драматурга, переводчика Мансура Суруша, пишущего на таджикском и русском языках. Прослеживается процесс становления и развития его художественного мастерства, специфического писательского почерка, где наблюдаются жанровые модификации, симбиоз жанровых форм, вариации разных стилевых параметров. Отмечается, что очерк – один из ведущих жанров публицистики М.Суруша. В жанре очерка нашло отражение становление мировоззрения и творческого метода писателя в их диалектической взаимосвязи. Важное место в прозе М.Суруша занимает роман «Чала» – книга об исторических судьбах еврейской диаспоры в Центральной Азии. В реализации своего творческого замысла писатель проявил себя и как талантливый художник, и как исследователь истории, культуры, этнографии, быта, традиций народа, испокон веков проживающего в Центральноазиатском регионе. Анализируя проблематику прозы М.Суруша, автор статьи подчеркивает склонность писателя к изображению острых социально-нравственных конфликтов, благодаря чему его произведения не теряют своей актуальности и востребованности.

Ключевые слова: русскоязычная проза Таджикистана; публицистика; очерк; рассказ, роман «Чала», творческая лаборатория писателя.

Литература

1.    Ковтун М.Б. Жанрово-стилевые искания в творчестве Мансура Суруша: автореф. дис… канд. филол. наук: 10.01.03 / Ковтун Марина Борисовна. –Душанбе, 2003. – 25с.

2.    Ковтун М.Б. Роль русской литературы в формировании художественной концепции мира и человека Мансура Суруша // Полтора века общего пути: матер. Междунар.науч.-теор. конф., посвящ. 150-летию присоединения Средней Азии к России (г.Душанбе, 18 июня 2014 г.). –Душанбе: филиал МГУ им. М.В.Ломоносова, 2014. –С.147-152.

3.    Муллоджанов М. Предисловие // Суруш М. Изгнание: сборник. –Душанбе: Адиб, 1994. –С.5-7.

4.    Пулатов Т. Чала – состояние души // Наш современник. – 1998. – №3. –С.278-288.

   

SURUSH – THE MESSENGER OF GOOD, LIGHT AND TRUTH

Kovtun Marina Borisovna

Candidate of philologyical sciences

associate professor of the chair

of Russian as a foreign language and its teaching methods

Moscow state regional university

Deputy director of the center for international education

105005, Russia, Moscow, Radio, 10A

Ph.: +7 926 185 45 68 (m.)

koftunvb@rambler.ru

The article is devoted to the biography of the famous Tajik writer-prose writer, publicist, journalist, playwright, translator Mansur Surush, writing in Tajik and Russian. The process of formation and development of his artistic skills, specific writing style, where genre modifications, symbiosis of genre forms, variations of different stylistic parameters are observed, are traced. It is noted that the essay is one of the leading genres of journalism by M.Surush. The genre of the essay reflects the formation of the worldview and the creative method of the writer in their dialectical relationship. An important place in M.Surush's prose is occupied by the novel "Chala" – a book about the historical fate of the Jewish diaspora in Central Asia. In the implementation of his creative idea, the writer showed himself both as a talented artist and as a researcher of history, culture, ethnography, everyday life, traditions of the people who have lived in the Central Asian region for centuries. Analyzing the problematics of M.Surush's prose, the author of the article emphasizes the writer's inclination to depict acute social and moral conflicts, thanks to which his works do not lose their relevance and relevance.

Keywords: Russian-language prose of Tajikistan; journalism; feature article; story, novel "Chala", the writer's creative laboratory.

References

1.    Kovtun M.B. Genre and style searches in the works of Mansur Surush: author. dis ... cand. philol. sciences: 10.01.03 / Kovtun Marina Borisovna. – Dushanbe, 2003. – 25 p.

2.    Kovtun M.B. The role of Russian literature in the formation of the artistic concept of the world and man of Mansur Surusha // A century and a half of a common path: mater. International scientific-theory. conf., dedicatedto the 150th anniversary of the accession of Central Asia to Russia (Dushanbe, June 18, 2014). –Dushanbe: branch of M.V.Lomonosov Moscow state university, 2014. – P.147-152.

3.    Mullojanov M. Preface // Surush M. Exile: collection. –Dushanbe: Adib, 1994. – P.5-7.

4.    Pulatov T. Chala – a state of mind // Our contemporary. – 1998. – №3. – P.278-288.

   

СУРУШ – ҚОСИДИ НЕКӢ, РАВШАНӢ ВА ҲАҚИҚАТ

Ковтун Марина Борисовна

Номзади илмҳои филологӣ, дотсенти

кафедраи забони русӣ ҳамчун забони хориҷӣ ва методикаи таълими он

Донишгоҳи давлатии вилоятии Москва

муовини директори Маркази таҳсилоти байналхалқӣ

105005, Россия, Москва, кӯч. Радио, 10А

Тел.: +7 926 185 45 68 (м.)

koftunvb@rambler.ru

Мақола ба тарҷумаи ҳоли эҷодии нависандаи машҳури тоҷик, публисист, журналист, драматург, тарҷумон Мансур Суруш, ки ба забонҳои тоҷикӣ ва русӣ менависад, бахшида шудааст. Муаллифи мақола раванди ташаккул ва рушди маҳорати эҷодӣ, сабки махсуси нависандагии ӯро, ки зимни таҳлили онҳо тағйироти жанрӣ, ҳамгироии шаклҳои жанрӣ, гунаҳо ва андозаҳои сабки нависанда зоҳир мегардад, ба қалам додааст. Тазаккур дода мешавад, ки очерк яке аз жанрҳои пешбари публисистии М.Суруш мебошад. Дар жанри очерк ташаккули ҷаҳонбинӣ ва усули эҷодии нависанда дар алоқаи диалектикии он инъикос ёфтааст. Дар насри М.Суруш романи «Чала» – китоб дар бораи сарнавишти таърихии яҳудиён дар Осиёи Марказӣ ҷойи намоёнро ишғол мекунад. Дар татбиқи фикри эҷодии худ нависанда хислатҳои эҷодкори асил ва боистеъдодро нишон дода, худро ҳамчун муҳаққиқи таърих, фарҳанг, этнография, маишат, анъанаҳои халқҳое, ки аз қадимулайём дар қаламрави Осиёи Миёна умр ба сар мебаранд, муаррифӣ кардааст. Зимни таҳлили мавзӯҳои насри М.Суруш муаллифи мақола хусусияти нависандаро ҳамчун тавсифдиҳандаи муноқишаҳои тезутунди иҷтимоиву ахлоқӣ нишон додааст, ки ба шарофати ин асарҳои нависанда мубрамнокӣ ва қобилияти ҷалбкунии таваҷҷуҳро гум накардаанд.

Калидвожаҳо: насри русзабони Тоҷикистон; публисистика; очерк; қисса, роман «Чала», коргоҳи эҷодии нависанда.