УДК 332.834.13

ИНВЕСТИЦИОННЫЕ ВОЗМОЖНОСТИ ИПОТЕЧНОГО ЖИЛИЩНОГО КРЕДИТОВАНИЯ 

Хикматов Сафарали Хикматович 

Кандидат экономических наук,

доцент кафедры управления государственными финансами

Таджикский национальный университет

734025, Республика Таджикистан, Душанбе, пр. Рудаки, 17

Тел.: (+992) 93 931 70 70 (м.)

UShikmatov@gmail.com 

Рахимов Ромиз Рамазонович

Соискатель кафедры банковского дела

Таджикский национальный университет

734025, Республика Таджикистан, Душанбе, пр. Рудаки, 17

Тел.: (+992) 93 517 01 18 (м.)

maverick0180@mail.ru

В статье рассматриваются вопросы, связанные с ипотечным жилищным кредитованием как источником инвестиций для развития строительства жилой недвижемости. Выявлены преимущества и сдерживающие факторы развития инструментов рефинансирования кредитов, в том числе основанных на секьюритизации.

Показано, что процентные ставки по ипотечным жилищным кредитам в стране остаются на высоком уровне, что препятствует развитию данного направления в качестве источника инвестиций. Выявлена высокая концентрация валютных ипотечных кредитов в общем кредитном портфеле кредитных организаций, имееющая тенденцию роста за последние годы.

Обоснована авторская позиция относительно высоких рисков выдачи валютных ипотечных жилищных кредитов для населения и в целом для банковского сектора, которые могут привести к росту кредитных рисков.

Предложены конкретные меры по снижению процентных ставок по ипотечным жилищным кредитам через компенсирование части процентов кредитным организациям за счет государства; по активизации участия государства в проработке механизма налоговых вычетов для тех, кто получает жилищную ипотеку; оптимизации законодательства и системы налогообложения строительных компаний с целью ведения прозрачного учета, а также стимулирования к реинвестированию строительных компаний в строительство новых объектов за счет прибыли.

Ключевые слова: ипотечное жилищное кредитование; строительство жилой недвижемости; банки; кредитные организации; микрофинансовые организации; процентные ставки; источник инвестиций; секюритизация.

Литература 

1.    Бэр Х.П. Секьюритизация активов: секьюритизация финансовых активов – инновационная техника формирования банков / пер. с нем. Ю.М.Алексеев, О.М.Иванов. – М.: Волтерс Клувер, 2007. – 628 с.

2.    Лазарева Л.Б., Каирова Ф.А. Ипотечное жилищное кредитование и страхование: учеб. пособие для магистрантов. – М.: Прометей, 2019. – 186 с.

3.    Лепехин И.А. Ипотечное кредитование как способ финансирования жилищного строительства // Финансы и кредит. – 2011. – №21 (453). – С. 58-61.

4.    Литвинова, С. А. Ипотечное кредитование: учеб. пособие. М.; – Берлин: Директ-Медиа, 2015. – 182 с.

5.    Хикматов У.С., Рахимов Р.Р. Социально-экономическое значение жилищных ипотечных кредитов в Республике Таджикистан // Использование современных методов управления в социально-экономическом развитии Республики Таджикистан: материалы Международной научно-практической конференции. – Душанбе: РТСУ, 2020. – С. 33-37.

6.    Хикматов С.Х., Саъдизода Ч. Состояние экономики и деятельность кредитных организаций Таджикистана: ситуация, проблемы и развитие // Вестник Таджикского национального университета. Серия социально-экономических и общественных наук. – Душанбе: ТНУ, 2020. – №6. – С.16-23.

7.    Хикматов С.Х., Хикматов У.С. Низкий уровень финансовой грамотности как негативный фактор развития финансово-кредитной системы // Вестник Таджикского национального университета. Серия социально-экономических и общественных наук. –Душанбе: ТНУ, 2019. – №3, ч.2. –С.14-18.

8.    Цветова Г.В., Матвиишин М.С. Параметры доступности услуг ипотечного жилищного кредитования // Власть и управление на Востоке России. – 2019. – №1 (86). – С.60-67.

   

INVESTMENT OPPORTUNITIES FOR MORTGAGE HOUSING LOANS

Khikmatov Safarali Khikmatovich

Candidate of economical sciences,

associate professor of the chair of public financial management

Tajik national university

734025, Republic of Tajikistan, Dushanbe, Rudaki ave, 17

Ph.: (+992) 93 931 70 70 (m.)

UShikmatov@gmail.com 

Rakhimov Romiz Ramazonovich

Candidate for a degree of the chair of the of banking

Tajik national university

734025, Republic of Tajikistan, Dushanbe, Rudaki ave, 17

Ph.: (+992) 93 517 01 18 (m.)

maverick0180@mail.ru

In the article, the issues related to mortgage lending as a source of investment for the development of residential real estate construction are considered. The advantages and constraints of the development of credit refinancing instruments, including those based on securitization, have been identified.

It is shown that interest rates on mortgage loans in the country remain at a high level, which prevents the development of this area as a source of investment. A high concentration of foreign currency mortgage loans in the total loan portfolio of credit institutions, which has a growth trend in recent years, has been revealed.

The author's position on the high risks of issuing foreign currency mortgage housing loans for the population and for the banking sector in general, which can lead to an increase in credit risks, has been substantiated.

Specific measures have been proposed to reduce interest rates on mortgage loans through compensation of part of the interest to credit institutions at the expense of the state; to enhance the participation of the state in the development of a mechanism for tax deductions for those who receive a housing mortgage; optimization of legislation and the taxation system of construction companies in order to maintain transparent accounting, as well as incentives for reinvestment of construction companies in the construction of new facilities at the expense of profits.

Keywords: housing mortgage lending; construction of residential real estate; banks; credit organizations; microfinance organizations; interest rates; source of investment; securitization.

References 

1.    Baer H.P. Securitization of assets: securitization of financial assets – an innovative technique for the formation of banks / transl. from German by Yu.M.Alekseev, O.M.Ivanov. – M.: Walters Kluver, 2007. – 628 p.

2.    Lazareva L.B., Kairova F.A. Mortgage housing lending and insurance: manual for undergraduates. – M.: Prometheus, 2019. – 186 p.

3.    Lepekhin I.A. Mortgage lending as a way to finance housing construction // Finance and credit. – 2011. – №21 (453). – P.58-61.

4.    Litvinova, SA Mortgage lending: manual. – M.; – Berlin: Direct-Media, 2015. – 182 p.

5.    Hikmatov U.S., Rakhimov R.R. Socio-economic significance of housing mortgage loans in the Republic of Tajikistan // Use of modern management methods in the socio-economic development of the Republic of Tajikistan: materials of the International scientific and practical conference. – Dushanbe: RTSU, 2020. – P.33-37.

6.    Hikmatov S.Kh., Sadizoda Ch. The state of the economy and activities of credit institutions in Tajikistan: situation, problems and development // Bulletin of Tajik national university. A series of socio-economic and social sciences. – Dushanbe: TNU, 2020. – №6. – P.16-23.

7.    Hikmatov S.Kh., Hikmatov U.S. Low level of financial literacy as a negative factor in the development of the financial and credit system // Bulletin of Tajik national university. A series of socio-economic and social sciences. –Dushanbe: TNU, 2019. – №3, part 2. – P.14-18.

8.    Tsvetova G.V., Matviishin M.S. Parameters of the availability of mortgage lending services // Power and management in the east of Russia. – 2019. – №1(86). – P.60-67.

   

ИМКОНИЯТҲОИ МАБЛАҒГУЗОРИИ ҚАРЗИ МАНЗИЛӢ 

Ҳикматов Сафаралӣ Ҳикматович 

Номзади илмҳои иқтисодӣ,

дотсенти кафедраи идоракунии молиёти давлатӣ

Донишгоҳи миллии Тоҷикистон

734025, Ҷумҳурии Тоҷикистон, Душанбе, ҳиёбони Рудаки, 17

Тел.: (+992) 93 931 70 70 (м.)

UShikmatov@gmail.com

Раҳимов Ромиз Рамазонович

Унвонҷӯи кафедраи фаъолияти бонкӣ

Донишгоҳи миллии Тоҷикистон

734025, Ҷумҳурии Тоҷикистон, Душанбе, ҳиёбони Рудаки, 17

Тел.: (+992) 93 517 01 18 (м.)

maverick0180@mail.ru

Дар мақола масъалаҳои марбут бо қарзи манзилӣ ҳамчун сарчашмаи маблағгузорӣ барои рушди сохтмони амволи манзилии ғайриманқул мавриди баррасӣ қарор дода шудаанд. Афзалиятҳо ва рушди омилҳои боздории асбобҳои аз нав маблағгузорӣ намудани қарзҳо, аз ҷумла қарзҳое, ки ба секюритизатсия, яъне ҳифзи маълумот асос меёбанд, ошкор карда шудаанд.

Нишон дода шдааст, ки ҳиссаҳои фоизии қарзҳои манзилӣ дар кишвар дар сатҳи баланд боқӣ мемонанд, ки ин барои рушди самти мазкур ҳамчун сарчашмаи маблағгузорӣ монеа мегардад. Инчунин ҷамъшавии зиёди қарзҳои асъории манзилӣ дар ҷузвдони умумии қарзӣ дар ташкилотҳои қарзӣ ошкор карда шуд, ки онҳо дар солҳои охир тамоюли инкишофёбӣ доранд.

Мавқеи муаллиф нисбат ба хатарҳои нисбатан баланди дода шудани қарзҳои асъории манзилӣ барои аҳолӣ дар маҷмӯъ барои бахши бонкӣ, ки метавонанд ба ршдёбии хатарҳои қарзӣ оварда расонанд, асоснок карда шудааст.

Доир ба пастшавии ҳиссаҳои фоизии қарзҳои манзилӣ тавассути ҷубронкунии қисми фоизҳо ба ташкилотҳои қарзӣ аз ҳисоби давлат; доир ба фаъолсозии иштироки давлат дар коркарди механизми тарҳҳои андозӣ барои онҳое, ки қарзи манзилӣ мегиранд; фаъолгардонии қонунгузорӣ ва низоми андозбандии ширкатҳои сохтмонӣ бо мақсади бурдани баҳисобгирии шаффоф, инчунин ҳавасманд гардондани аз нав маблағгузорӣ карда шудани ширкатҳои сохтмонӣ дар рафти сохта шудани объектҳои нав аз ҳисоби фоида чораҳои мушаххас пешниҳод карда шудаанд.

Калидвожаҳо: қарздиҳии манзилӣ; сохтмони амволи манзилии ғайриманқул; бонкҳо; ташкилоти қарзӣ; ташкилоти микроқарзӣ; ҳиссаҳои фоизӣ; сарчашмаҳои маблағгузорӣ; секюритизатсия.