УДК 81’373.613=112.2=161.1

ЗАИМСТВОВАНИЯ В СОСТАВЕ АНТРОПОНИМИКОНА НЕМЕЦКОГО И РУССКОГО ЯЗЫКОВ

Фаязова Ирана Фараджевна

Старший преподаватель кафедры романо-германских языков

Российско-Таджикский (Славянский) университет

734025, Республика Таджикистан, Душанбе, ул. М. Турсунзаде, 30

Тел.: (+992) 90 800 80 27 (м.)

irandukht@mail.ru

В статье рассматривается вопрос заимствования как способа обогащения антропонимикона немецкого и русского языков. Ономастическая лексика, реагируя на общественно-политические, социальные, культурные преобразования, настраивает всю свою систему и ее отдельные компоненты на выполнение социального заказа. Проведенное исследование позволяет сделать вывод, что система личных имен немецкого и русского языков очень разнообразна, интересна с точки зрения своей этимологии. Имена отражают все события, происходившие в социуме в различные эпохи, являются маркером истории, ценностей народов и их духовного богатства.

В статье приводится этимологическая классификация рассматриваемых единиц в обоих языках. Анализируются имена древнего периода, их этимология, имена религиозного периода, появление первых заимствованных имен в немецком и русском языках. Даётся характеристика состояния системы имен в двадцатом веке. На материале словарей личных имен выявлены и классифицированы на этимологическом уровне заимствованные единицы, проведен их количественный анализ, представленный в виде диаграмм.

Согласно выводу автора, большинство заимствований в немецком антропонимиконе представлено кельтскими, латинскими и греческими именами. Английские, французские, еврейские и славянские имена так же составляют весомую часть в составе имен.

Результаты проведенного количественного анализа заимствований в составе русских имен показали, что основной объем заимствованных единиц представлен греческими и латинскими именами. Третью позицию занимают имена, заимствованные из немецкого языка.

Ключевые слова: антропонимикон; семантическая сочетаемость; заимствованные имена; языковая принадлежность; имянаречение.

Литература 

1.    Петровский Н. А. Словарь русских личных имен. – М.: Сов. Энциклопедия, 1966. – 384 с.

2.    Суперанская А.В. Имя через века и страны. – М.: Наука, 1990. – 192 с.

3.    Duden, Lexikon der Vornamen. Günter Drosdowski. Herkunft, Bedeutung und Gebrauch von mehreren tausend Vornamen. – Mannheim, 1968. – 263 р.

4.    Seibicke W. Die Personennamen im Deutschen. Eine Einführung. 2. überarbeitete Auflage. – Berlin: Walter de Gruyter-GmbH, 2008. – 235 р.

   

BORROWING IN ANTHROPONYMICON OF GERMAN AND RUSSIAN LANGUAGES 

Fayazova Irana Faradzhevna 

Senior lecturer of the chair of Romance-Germanic languages

Russian-Tajik (Slavonic) university

734025, Republic of Tajikistan, Dushanbe, M. Tursunzade, 30

Ph.: (+992) 90 800 80 27 (m.)

irandukht@mail.ru

The article deals with the issue of borrowing as a way of enriching the anthroponymicon of the German and Russian languages. Onomastic vocabulary, reacting to socio-political, social, cultural transformations, adjusts its entire system and its individual components to fulfill a social order. The conducted research allows us to conclude that the system of personal names of the German and Russian languages is very diverse and interesting from the point of view of its etymology. The names reflect all the events that took place in society in different eras, are a marker of history, values of peoples and their spiritual wealth.

The article provides an etymological classification of the units under consideration in both languages. The names of the ancient period, their etymology, the names of the religious period, the appearance of the first borrowed names in the German and Russian languages are analyzed. The characterization of the state of the name system in the twentieth century is given. On the basis of personal names dictionaries, borrowed units were identified and classified at the etymological level, their quantitative analysis was carried out, presented in the form of diagrams.

According to the author's conclusion, most of the borrowings in the German anthroponymicon are represented by Celtic, Latin and Greek names. English, French, Hebrew and Slavic names also make up a significant part of the names.

The results of the conducted quantitative analysis of borrowings in the composition of Russian names showed that the bulk of borrowed units is represented by Greek and Latin names. The third position is occupied by names borrowed from the German language.

Keywords: anthroponymicon; semantic compatibility; borrowed names; linguistic affiliation; name

References 

1.      Petrovsky N. A. Dictionary of Russian personal names. – M.: Sov. Encyclopedia, 1966. – 384 p.

2.      Superanskaya A.V. Name through centuries and countries. – M.: Nauka, 1990. – 192 p.

3.      Duden, Lexikon der Vornamen. Günter Drosdowski. Herkunft, Bedeutung und Gebrauch von mehreren tausend Vornamen. – Mannheim, 1968. – 263 p.

4.      Seibicke W. Die Personennamen im Deutschen. Eine Einführung. 2. überarbeitete Auflage. – Berlin: Walter de Gruyter-GmbH, 2008. – 235 p.

   

ИҚТИБОСҲО ДАР ТАРКИБИ АНТРОПОНИМИКОНИ ЗАБОНҲОИ НЕМИСӢ ВА РУСӢ

Фаязова Ирана Фараджевна

Муаллими калони кафедраи забонҳои романию германӣ

Донишгоҳи (Славянии) Россия ва Тоҷикистон

734025, Ҷумҳурии Тоҷикистон, Душанбе, кӯч. М. Турсунзода, 30

Тел.: (+992) 90 800 80 27 (м.)

irandukht@mail.ru

Дар мақола масъалаи иқтибосҳо ҳамчун тарзи ғанигардонии антропонимикони забонҳои немисӣ ва русӣ мавриди баррасӣ қарор дода шудааст. Луғати ономастикӣ, ба табаддулотҳои ҷамъиятию сиёсӣ, иҷтимоӣ, фарҳангӣ таъсирпазир буда, тамоми низоми худ ва ҷузъҳои алоҳидаи онро барои иҷро намудани фармоиши иҷтимоӣ мутобиқ месозад. Таҳқиқоти гузаронидашуда барои баровардани чунин хулоса, ки низоми исмҳои хоси забонҳои немисӣ ва русӣ аз нуқтаи назари этимологияи худ ниҳоят гуногунранг ва шавқовар аст, имкон медиҳад. Исмҳо ҳамаи воқеаҳои дар давраҳои гуногуни иҷтимоиёт рухдиҳандаро инъикос карда, таърих, арзишҳои халқҳо ва бойигарии маънавии онҳоро таҷассум мекунанд.

Дар мақола таснифоти этимологии воҳидҳои дар ҳар ду забон баррасишаванда оварда шудааст.исмҳои давраҳои қадим, этимологияи онҳо, исмҳои давраҳои динӣ, пайдоиши аввалин номҳои иқтибосӣ дар таркиби забонҳои немисӣ ва русӣ таҳлил карда шудаанд. Аз ҷумла, вазъи низоми номҳо дар асри бистум таҳлил карда шудааст. Воҳидҳои иқтибосӣ дар асоси маводи луғатҳои исмҳои хос дар сатҳи этимологӣ ошкор ва тасниф карда шуда, таҳлили миқдории онҳо, ки дар шакли диаграммаҳо дода шудааст, гузаронида шуд.

Тибқи хулосаи муаллиф, аксарияти иқтибосҳо дар антропонимикони немисӣ бо номҳои келтӣ, лотинӣ ва юнонӣ муаррифӣ карда шудааст. Номҳои англисӣ, фаронсавӣ, яҳудӣ ва славянӣ низ дар таркиби номҳо қисми калонеро ташкил медиҳанд.

Натиҷаҳои таҳлили гузаронидашудаи миқдории иқтибосҳо дар таркиби номҳои руссӣ нишон доданд, ки ҳаҷми асосии воҳидҳои иқтибосӣ бо номҳои юнонӣ ва лотинӣ муаррифӣ карда шудааст. Номҳои аз забони немисӣ иқтибосшуда мавқеи сеюмро ишғол мекунанд.

Калидвожаҳо: антропонимикон; мувофиқати семантикӣ; номҳои иқтибосшуда; мансубияти забонӣ; номгузорӣ.