УДК 330.341.424: 332.055.2(575.3)

ПРИОРИТЕТЫ ИНДУСТРИАЛЬНОГО РАЗВИТИЯ ЭКОНОМИКИ РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН: РЕГИОНАЛЬНЫЙ АСПЕКТ 

Довгялло Яна Павловна 

Кандидат экономических наук, ведущий научный сотрудник

Институт экономики и демографии Национальной академии наук Таджикистана

734044, Республика Таджикистан, Душанбе, пр. Айни, 44

Тел.: (+992) 93 504 85 89 (м.)

ydovgyallo@mail.ru

В статье рассматриваются этапы развития экономики Республики Таджикистан. Приводятся основные характеристики первого доиндустриального, или аграрного, этапа. Анализируются основные условия перехода экономики на индустриальный путь развития. Показаны предпосылки формирования постиндустриальной, или информационной экономики. Исследованы количественные и качественные показатели уровня экономического развития регионов Республики Таджикистан. К количественным показателям относится валовой региональный продукт, который представляет собой добавленную стоимость, созданную в регионах республики. К качественным – валовый региональный продукт на душу населения, проживающего в этих регионах. Приводится характеристика экономического развития Согдийской и Хатлонской областей, г.Душанбе, районов республиканского подчинения и Горно-Бадахшанской автономной области. Сравнение темпов роста экономического развития регионов республики позволяет выявить наиболее перспективные из них и обратить особое внимание на регионы с низким уровнем экономики. Количественным показателем, характеризующим экономическое развитие регионов, является также производство промышленной продукции. Высокие темпы роста региональной промышленной продукции являются положительным фактором для расширения индустриального пространства, а на его основе – инновационного развития как экономики регионов, так и экономики республики в целом.

Ключевые слова: валовой региональный продукт; валовой региональный продукт на душу населения; индустриальное развитие регионов; приоритеты в развитии промышленности; расширение индустриального пространства.

Литература

1.    Белл Д. Грядущее постиндустриальное общество. Образец социального прогнозирования / пер. с англ.; под ред. В.Л.Иноземцева. –М., 2001. – 675 с.

2.    Курс экономической теории. – Киров: АСА, 2013. – 880 с.

3.    Лившиц А.Я., Никулина И.Н. Введение в рыночную экономику. –М.: Высшая школа, 1995. – 447 с.

4.    Проблемы развития народнохозяйственного комплекса Таджикской ССР / под ред. д.э.н. Р.К.Рахимова. – Душанбе: Дониш, 1977. – 236 с.

    

PRIORITIES OF INDUSTRIAL DEVELOPMENT OF THE ECONOMY OF REPUBLIC OF TAJIKISTAN: REGIONAL ASPECT

Dovgyallo Yana Pavlovna

Candidate of economical sciences, leading researcher

Institute of economics and demography

National Academy of Sciences Republic of Tajikistan

734044, Republic of Tajikistan, Dushanbe, Aini ave., 44

Ph.: (+992) 93 504 85 89 (m.)

ydovgyallo@mail.ru

In the article, the stages of development of the economy of the Republic of Tajikistan are considered. The main characteristics of the first pre-industrial, or agricultural, stage are given. The basic conditions for the transition of the economy to the industrial development path are analyzed. The prerequisites for the formation of a post-industrial or information economy are shown. The quantitative and qualitative indicators of the level of economic development of the regions of the Republic of Tajikistan have been investigated. The quantitative indicators include the gross regional product, which is the added value created in the regions of the republic. Quality is the gross regional product per capita living in these regions. The characteristics of the economic development of the Sughd and Khatlon regions, the city of Dushanbe, the regions of republican subordination and the Badakhshan Mountainous Autonomous Region are given. Comparison of the growth rates of economic development of the regions of the republic allows us to identify the most promising of them and pay special attention to regions with a low level. The production of industrial products is also a quantitative indicator characterizing the economic development of the regions. High growth rates of regional industrial production are a positive factor for the expansion of industrial space, and on its basis - innovative development of both the economy of the regions and the economy of the republic as a whole.

Keywords: gross regional product; gross regional product per capita; industrial development of regions; priorities in the development of industry; expansion of industrial space.

References

1.    Bell D. The coming post-industrial society. A sample of social forecasting / trans.from English; ed. by V.L. Inozemtsev. –M., 2001. – 675 p.

2.    The course of economic theory. – Kirov: ASA, 2013. – 880 p.

3.    Livshits A.Ya., Nikulina I.N. Introduction to the market economy. –M.: Vysshaya shkola, 1995. – 447 p.

4.    Problems of development of the national economic complex of the Tajik SSR / ed. by Dr of Economics R.K.Rakhimov. – Dushanbe: Donish, 1977. – 236 p.

   

АФЗАЛИЯТҲОИ ИНКИШОФИ САНОАТИИ ИҚТИСОДИЁТИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН: ҶАНБАИ МИНТАҚАВӢ

Довгялло Яна Павловна

Номзади илмҳои иқтисодӣ, корманди пешбари илмӣ

Донишкадаи иқтисодиёт ва демографияи

Академияи миллии илмҳои Чумхурии Тоҷикистон

734044, Ҷумҳурии Тоҷикистон, Душанбе, х. Айнӣ, 44

Тел.: (+992) 93 504 85 89 (м.)

ydovgyallo@mail.ru

Дар мақола марҳилаҳои инкишофи иқтисодиёти Ҷумҳурии Тоҷикистон баррасӣ шудаанд. Тавсифҳои асосии марҳилаи аввали тосаноатӣ ё аграрӣ оварда шудаанд. Шартҳои асосии гузариши иқтисодиёт ба роҳи саноатии инкишоф мавриди таҳлил қарор дода шудаанд. Заминаҳои ташаккулёбии иқтисодиёти баъдисаноатӣ ё иттилоотӣ нишон дода шудааст. Нишондиҳандаҳои миқдорӣ ва сифатии сатҳи инкишофи иқтисодии минтақаҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳқиқ шудаанд. Ба нишондиҳандаҳои миқдорӣ маҷмуи маҳсулоти минтақавӣ мансуб аст, ки аз арзиши иловагии дар минтақаҳои ҷумҳурӣ таъсис додашуда иборат аст. Ба нишондиҳандаҳои сифатӣ – маҷмуи маҳсулоти минтақавӣ басаршумори аҳолии ин митақаҳо тааллуқ дорад. Тавсифи инкишофи иқтисодии вилоятҳои Суғду Хатлон, ш. Душанбе, ноҳияҳои тобеи ҷумҳурӣ ва Вилояти мухтори кӯҳистони Бадахшон оварда шудааст. Муқоисаи суръати болоравии инкишофи иқтисодии минтақаҳои ҷумҳурӣ и барои ошкор намудани минтақаҳои ояндадор ва диққати махсус додан ба минтақаҳои сатҳашон паст имконият медиҳад. Нишондиҳандаи миқдорие, ки инкишофи иқтисодии минтақаҳоро тавсиф медиҳад, инчунин истеҳсоли маҳсулоти саноатӣ мебошад. Суръати баланди болоравии маҳсулоти саноатии минтақавӣ барои васеъ шудани фазои саноатӣ омили мусбат буда, дар асоси он – инкишофи инноватсионии ҳам иқтисодиёти минтақаҳо ва ҳам иқтисодиёти ҷумҳурӣ дар маҷмуъ омили хубест.

Калидвожаҳо: маҷмуи маҳсулоти минтақавӣ; маҷмуи маҳсулоти минтақавӣ ба сарҳисоби аҳолӣ; инкишофи саноатии минтақаҳо; афзалияти инкишофи саноат; васеъшавии фазои саноатӣ.